best mpsc classes
best upsc classes
best upsc classes
best banking classes
mpsc upsc classes in kalyan

20-Sep-2018 चालू घडामोडी


Bangladeshi ports are open for India

1589   20-Sep-2018, Thu

  1. बांगलादेश सरकारने भारताला मोठी भेट दिली आहे. बांगलादेशच्या मंत्रिमंडळाने चितगांव आणि मोंगला ही बंदरे भारतासाठी खुली करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
  2. मंत्रिमंडळ सचिव मोहम्मद शफिउल यांनी या निर्णयाबद्दल प्रसारमाध्यमांना माहिती दिली.
  3. प्रस्तावित मसुद्यानुसार यासंबंधीचा करार 5 वर्षांसाठी असून त्यानंतर त्याचा कालावधी वाढविला जाऊ शकतो.
  4. हा करार संपुष्टात आणण्यासाठी दोन्ही देशांपैकी एकाला 6 महिन्यांची नोटीस द्यावी लागणार असल्याचे त्यांनी सांगितले.
  5. या करारामुळे भारत आता बांगलादेशातील बंदराचा वापर करून देशाच्या ईशान्येतील राज्यांना अत्यंत कमी कालावधीत मालपुरवठा करू शकणार आहे.
  6. ही सुविधा प्राप्त करण्यासाठी भारताला जनरल ऍग्रिमेंट ऑन टेरिफ अँड ट्रेड (गॅट) च्या जागतिक नियमांचे पालन करावे लागेल.
  7. त्याचबरोबर माल वाहतुकीसाठी बांगलादेशातील कायद्यांचे पालन करावे लागणार असल्याचे शफिउल यांनी यावेळी सांगितले.
  8. हा करार झाल्यावर बांगलादेशचे कर अधिकारी भारतीय कपंन्यांकडून शुल्क तसेच करारासाठी रोखे स्वीकारू शकतील. तर शुल्क आणि वाहतुकीच्या रकमेसाठी गॅट नियमांचे पालन करावे लागणार आहे.
  9. जहाजांच्या प्रवासासाठी 4 मार्ग प्रस्तावित करण्यात आले आहेत.
    1. चितगांव/मोंगला बंदर-अखौरामार्गे अगरतळा,
    2. चितगांव/मोंगला बंदर-तमाबिल मार्गे दौकी,
    3. चितगांव/मोंगला बंदर-श्योलामार्गे सुतरकंडी
    4. चितगांव/मोंगला बंदर-सिमंतपूरमार्गे विवेकबाजार असे चार मार्ग उपलब्ध करण्यात आले आहेत.
  10. या मार्गांमुळे ईशान्येच्या राज्यांना मदत होईल.


Famous new map of the world by scientists

2366   20-Sep-2018, Thu

  1. आतापर्यंत प्रचलित असलेल्या जगाच्या सर्व मानचित्रांमध्ये काही ना काही त्रुटी आहेत.  
  2. एखाद्या नकाशात खंडांचे आकार विकृत करण्यात आले आहेत तर काहींमध्ये त्याच्या क्षेत्रफळात फेरफार झाला आहे. या त्रुटी दूर करत वैज्ञानिकांनी पृथ्वीचा नवा नकाशा तयार केला आहे.
  3. या नव्या नकाशाला ईक्वल अर्थ नाव देण्यात आले आहे. वैज्ञानिक याला आतापर्यंतचा सर्वात अचूक नकाशा मानत आहेत.

3 मानचित्रकारांनी घेतली मेहनत:-

  1. कॅलिफोर्नियाच्या एन्व्हॉयरमेंटल सिस्टीम्स रिसर्च इन्स्टीटय़ूटचे बोजन सावरिक, मिलवॉकी येथील नॉर्थ अमेरिकन कार्टोग्राफिक इन्फॉर्मेशन सोसायटीचे टॉम पॅटर्नसन आणि मेलबोर्नच्या मोनाश युनिव्हर्सिटीचे बर्नहार्ड जेनी यांनी हा नकाशा तयार केला आहे.
  2. 2017 मध्ये बोस्टन पब्लिक स्कूलकडून गॉल-पीटर्स नकाशाला अचूक म्हणून स्वीकारले जाणार होते, याचमुळे या तिघांनी नव्याने नकाशाची रेखाटणी केली आहे.

नवा नकाशातील वैशिष्ठे:-

  1. नव्या नकाशात देशांतरामधील अंतर कायम असून हे बाहेरच्या बाजूने फारसे वळणदार नाही.
  2. अत्याधिक प्रमाणात ग्लोबच्या रचनेप्रमाणे असल्याने ते सुंदर दिसते. उंचीपासून रुंदीचे गुणोत्तर पृथ्वीच्या नैसर्गिक गुणोत्तराच्या खूपच जवळचे आहे.
  3. पृथ्वीच्या आकाराला 2 डी म्हणजेच द्विमितीय सादर करण्याच्या कृतीला मॅप प्रोजेक्शन म्हटले जाते.
  4. सुमारे सर्व प्रोजेक्शन पृष्ठभागाच्या हिस्स्यात कमी अधिक प्रमाणात फेरफार करून दाखवतात, कारण पृथ्वीच्या त्रिमितीय आकाराला द्विमितीय स्वरुपात दाखविणे जवळपास अशक्य आहे. या पद्धतीद्वारे काही प्रमाणात अचूक नकाशा सादर करता येतो.

जुन्या नकाशातील त्रुटी:-
गॉल-पीटर्स प्रोजेक्शन :

  1. 1855 मध्ये जेम्स गॉल यांनी हा नकाशा तयार केला होता. ऑर्नो पीटर्स यांनी 1970 मध्ये हा नकाशा लोकांसमोर आणला.
  2. याला ईक्वल एरिया प्रोजेक्शन मॅप म्हटले जाते.
  3. परंतु यात खंडांचे अचूक क्षेत्रफळ दाखविण्यासाठी त्याच्या आकारात फेरफार करण्यात आले होते.

रॉबिनसन प्रोजेक्टर :- 

  1. 1963 मध्ये आर्थर रॉबिनसन यांनी नवा नकाशा तयार केला, ज्यात खंडांच्या क्षेत्रफळात कमी बदल करण्यात आले, परंतु त्याचा आकार खूपच बिघडविण्यात आला. यात रॉबिनसनने देशांतराला वक्राकार दर्शविला.
  2. हा नकाशा कमी विकृत असल्याने अधिक लोकप्रिय ठरला.
  3. थेट देशांतर आणि अक्षांश रेषांमुळे आज देखील अनेक लोक मर्केटर नकाशाचा वापर करतात.परंतु

मर्केटर प्रोजेक्शन :-

  1. 5 शतकांपासून हा नकाशा व्यापक प्रमाणात वापरला जातोय. हा नकाशा भूमध्य रेषेपासून लांब असणाऱया क्षेत्रांना त्यांच्या प्रत्यक्ष आकाराहून मोठा दर्शवितो. तसेच यात खंडांचे क्षेत्रफळ चुकीचे दर्शविण्यात आले.
  2. उदाहरणार्थ स्कँडिनेवियन देशांना भारतापेक्षा मोठे दर्शविण्यात आले आहे, प्रत्यक्षात भारत सर्व स्कँडिनेवियन देशांच्या एकूण क्षेत्रफळापेक्षा तीनपट अधिक मोठा आहे. 
  3. नकाशात ग्रीनलँड आफ्रिकेपेक्षा मोठे दाखविण्यात आले. प्रत्यक्षात आफ्रिकेचे क्षेत्रफळ ग्रीनलँडपेक्षा 14 पट अधिक आहे.
  4. ब्राझील देश अलास्कापेक्षा 5 पट अधिक मोठा आहे, परंतु नकाशात अलास्काचा आकार ब्राझीलपेक्षा मोठा दर्शविण्यात आला. 


Another chance to prove citizenship to those who are not in the NRC list

1410   20-Sep-2018, Thu

  1. आसाममध्ये राष्ट्रीय नागरिक नोंदणी मसुद्यामध्ये (एनआरसी) स्थान न मिळाललेल्या नागरिकांचे दावे आणि आक्षेप स्वीकारण्याचे काम सुरु करावे असे आदेश सर्वोच्च न्यायालयाने दिले.
  2. एनआरसीच्या यादीबाहेर असलेल्या नागरिकांचे दावे आणि आक्षेप स्वीकारण्याची प्रक्रिया २५ सप्टेंबरपासून सुरु होईल. त्यानंतर पुढचे ६० दिवस हे काम चालू राहिल असे न्यायमूर्ती रंजन गोगोई आणि न्यायमूर्ती आर.एफ.नरीमन यांनी आपल्या आदेशात म्हटले आहे.
  3. एनआरसी यादीचा अंतिम मसुदा जुलै महिन्यात प्रकाशित करण्यात आला.
  4. या यादीत आसाममधील ३.२९ कोटी अर्जदारांपैकी २.८९ कोटी अर्जदारांची नावे आहेत. ४०.०७ लाख नागरिक अवैध ठरले आहेत. हा अहवाल समोर आल्यानंतर राजकारण मोठया प्रमाणात तापले होते.
  5. विषयाचे गांर्भीय लक्षात घेऊन कोणावरही अन्याय होऊ नये यासाठी सर्वोच्च न्यायालयाने आसाममधल्या नागरिकांना आपले नागरिकत्व सिद्ध करण्यासाठी दुसरी संधी दिली आहे.
  6. आता या विषयावर पुढील सुनावणी २३ ऑक्टोंबरला होणार आहे. २८ ऑगस्ट रोजी सर्वोच्च न्यायालयाने असे सांगितले होते, की आसामच्या मसुदा एनआरसीमध्ये नावे समाविष्ट करण्यात आलेल्या १० टक्के नावांची स्वतंत्र पथकामार्फत पडताळणी करण्यात यावी.
  7. हा मानवी प्रश्न असून त्याचे फार महत्त्व आहे, त्यामुळे एनआरसी समन्वयक हाजेला यांना सीलबंद पाकिटात अहवाल देण्यास सांगितले होते त्यात त्यांनी नागरिकत्वासाठी नवीन कागदपत्रांचा संच लागू करण्यासाठीचे काय परिणाम होतील, याचा विचार करण्याची अपेक्षा न्यायालयाने व्यक्त केली होती.
  8. ३० जुलैला एनआरसी यादी जाहीर करण्यात आली असून त्यात अर्ज केलेल्या ३.२९ कोटी लोकांपैकी २.८९ कोटी लोकांचे नागरिकत्वाचे दावे मान्य करण्यात आले.
  9. एकूण ४०,७०,७०७ लोकांची नावे यादीत आली नाहीत. त्यातील ३७,५९,६३० नावे फेटाळण्यात आली तर २,४८,०७७ जणांची नावे रोखण्यात आली आहेत.
  10. ज्या लोकांची नावे नाहीत त्यांची माहिती घेऊन ओळखपत्रे तयार केली जातील, असे केंद्राने सांगितले होते.
  11. एनआरसीचा पहिला मसुदा ३१ डिसेंबरला जाहीर करण्यात आला होता, त्या वेळी ३.२९ कोटींपैकी १.९ कोटी अर्जदारांची नावे बाद झाली होती.
  12. आसाममध्ये विसाव्या शतकापासून घुसखोरीचा प्रश्न कायम असून पहिली एनआरसी १९५१ मध्ये करण्यात आली होती.


Vishnu Khare, the Vice-President of Hindi Sahitya Akademi, passed away

1728   20-Sep-2018, Thu

  1. हिंदीचे प्रतिष्ठित लेखक, कवी आणि निवेदक यांचे बुधवारी दीर्घकालिन आजाराने निधन झाले.
  2. दिल्लीतील जी.बी. पंत हॉस्पिटलमध्ये त्यांनी अखेरचा श्वास घेतला.
  3. ते ६८ वर्षांचे होते.  ब्रेन हॅमरेजचा त्रास असल्याने त्यांना मागील काही दिवसांपासून दिल्लीतील रुग्णालयात दाखल करण्यात आले होते.
  4. हिंदी अकादमीचे उपाध्यक्षपद त्यांच्याकडे होते. मागील आठवड्यात ब्रेन स्ट्रोक आल्यानंतर त्यांचा डावा भाग पॅरालाईज झाला होता.
  5. ते आपल्या कुटुंबासोबत मुंबईमध्ये राहत होते.
  6. त्यांच्यामागे पत्नी, दोन मुली आणि एक मुलगा असा परिवार आहे. त्यांची मुलगी प्रीती खरे बॉलीवूड कलाकार असून देवदासमध्ये तिने शाहरुख खानच्या वहीनीची भूमिका केली आहे.
  7. खरे यांचा जन्म ९ फेब्रुवारी रोजी झाली. हिंदीचे शिक्षण घेतलेल्या खरे यांनी याच भाषेत करीयर करायचे ठरवले.
  8. त्यासाठी त्यांनी साहित्यनिर्मिती केली. तसेच समीक्षक, कवी आणि निवेदक म्हणूनही त्यांनी अतिशय कमी कालावधीत आपली ओळख निर्माण केली.
  9. त्यांनी लिहीलेला ‘आलोचना की पहली किताब’ या ग्रंथावर बरीच चर्चा झाली.
  10. त्यांच्या साहित्यातील योगदानामुळे त्यांना साहित्यिक योगदान पुरस्कार, रघुवीर सहाय्य स्मृती पुरस्कार, भवानी प्रसाद मिश्र स्मृती पुरस्कार आणि मध्य प्रदेश शिखर सन्मान पुरस्काराने गौरविण्यात आले आहे.


Central Cabinet Approval for Triple Divorce Ordinance

1474   20-Sep-2018, Thu

  1. तिहेरी तलाकला गुन्ह्याच्या कक्षेत आणणाऱ्या अध्यादेशाला केंद्रीय मंत्रिमंडळाने बुधवारी एकमताने मंजुरी दिली.
  2. तिहेरी तलाक संबंधीचे विधेयक संसदेच्या दोन्ही सभागृहात मंजूर करुन घेण्यात अद्याप सरकारला यश आलेले नाही.
  3. केंद्र सरकारच्या या निर्णयाकडे मुस्लीम महिलांच्या अधिकाराचा मोठा विजय म्हणून पाहिजे जात आहे.
  4. केंद्र सरकारने आज 19 सप्टेंबर रोजी या अध्यादेशाला मंजुरी दिली आहे. हा अध्यादेश 6 महिन्यांपर्यंत लागू राहणार असल्याचे सांगण्यात आले आहे.
  5. यादरम्यान, हा अध्यादेश संसदेत मंजूर करुन घेण्यात येईल. यासाठी सरकारकडे 6 महिन्याचा कालावधी असणार आहे.
  6. केंद्र सरकारने तिहेरी तलाकला गुन्ह्याच्या कक्षेत आणणारे विधेयक लोकसभेच्या हिवाळी अधिवेशनात मंजूर केले. पण राज्यसभेत हे विधेयक अडकून पडले आहे.
  7. विरोधी पक्षांना या विधेयकातील काही मुद्यांवर आक्षेप आहे. गेल्यावर्षी ऑगस्ट महिन्यात सर्वोच्च न्यायालयाने तिहेरी तलाक संबंधी निकाल देताना तिहेरी तलाकला घटनाबाह्य, बेकायदा ठरवले होते. तसेच केंद्र सरकारला यासंबंधी कायदा करण्यासही सांगितले होते.

दिनांक

दि हिंदू the indian express लोकसत्ता महाराष्ट्र टाइम्स My Government aple sarkar mahaonline

All Rights Reserved @ Reliable Academy, Designed by Accunity Services.


Top